„Pluralizm i różnorodność religii, koloru skóry, płci, rasy i języka są wyrazem mądrej woli Bożej, z jaką Bóg stworzył istoty ludzkie”. (Dokument o ludzkim braterstwie dla pokoju światowego i współistnienia). Bóg w swej mądrości obdarzył nas różnorodnością. Bracia i siostry wyznający inne religie są dla nas darem, lecz aby go przyjąć, potrzebujemy mieć umysł początkującego – otwarty na poznawanie, będący przeciwieństwem myślenia: „Przecież wszystko już wiem, przecież w mojej religii jest pełnia prawdy”. Jednak to „nie my mamy Prawdę, lecz Prawda ma nas”, jak usłyszałam kiedyś w Syrii we wspólnocie Mar Musa, której charyzmatem jest dialog z muzułmanami. Wszystko zaczyna się od słuchania, od zaciekawienia drugim człowiekiem, jego sposobem przeżywania świata. Przyjaźniąc się z wyznawcami dżinizmu, hinduizmu, judaizmu czy islamu, doświadczyłam, jak wiele mogę się od nich nauczyć, jak dzięki nim mogę pogłębić moją duchowość. Postawa dialogu nic nie ujmuje mojej chrześcijańskiej tożsamości – wręcz przeciwnie, to, że opieram moje życie na Ewangelii, pomaga mi żyć z otwartym umysłem i sercem.

Podczas spotkania Taizé w Egipcie w 2017 roku odwiedziliśmy kairskich dominikanów, którzy zajmują się studiowaniem islamu. Tam usłyszałam zdanie, które zapadło mi w pamięć: W dialogu najistotniejsze są różnice między nami, a nie podobieństwa. Psychologicznie jesteśmy ukształtowani w taki sposób, iż zakładamy, że inni ludzie myślą tak jak my. Wydaje nam się, że nadajemy pojęciom to samo znaczenie. Możemy zrozumieć drugiego tylko, gdy porzucimy to złudne mniemanie i wsłuchamy się uważnie w to, jak on myśli. Na przykład gdy muzułmanin mówi, że Koran to Słowo Boże, znaczy to dla niego coś zupełnie innego, niż gdy chrześcijanin mówi, że Słowem Bożym jest Biblia.

Największą moc ma dialog w praktyce, czyli wspólne zaangażowanie w wolontariat, służbę społeczną w oparciu o praktykowanie miłości i współczucia, co jest wspólnym przesłaniem różnych religii. Nasze Stowarzyszenie „Dom Wschodni – Domus Orientalis” wspiera projekty na Bliskim Wschodzie, które angażują ludzi różnych wyznań, na przykład ekologiczne działania w Libanie, w których bierze udział młodzież sunnicka i szyicka czy atelier dla kobiet w Aleppo u sióstr franciszkanek, gdzie muzułmanki i chrześcijanki wspólnie pracują, dzielą się swoimi radościami i smutkami oraz korzystają z psychologicznego wsparcia w leczeniu wojennej traumy.

Przestrzenią, w której mogą się spotkać ludzie wierzący, wyznający różne religie, jest również modlitwa. Mam tu na myśli zarówno wzajemne powierzanie sobie intencji modlitewnych,
jak i modlitwę wspólną. Na pewno formą, w jakiej możemy się spotykać bez ryzyka teologicznych sporów, jest modlitwa kontemplacyjna, w ciszy. Takie doświadczenie dają chociażby „Medytacje w intencji pokoju i zgody”, praktykowane wspólnie przez chrześcijan i buddystów. Wierzę jednak, że możemy znaleźć także słowa, które wyrażają nasze wspólne dążenia, łączącą nas tęsknotę za światem pełnym pokoju i sprawiedliwości, jak ta modlitwa ze spotkania Taizé w Libanie w 2019 roku, odmówiona przez chrześcijan i muzułmanów podczas międzyreligijnej celebracji Święta Zwiastowania. Niech ta modlitwa prowadzi nas w poszukiwaniu dróg dialogu.

Boże, Panie nasz, Panie całego stworzenia i rodzaju ludzkiego,
Ty wybrałeś Dziewicę Marię, wybrałeś Ją ponad kobietami światów
i posłałeś do Niej Anioła Gabriela z radosną wieścią.
Dziś celebrujemy to wspólnie, muzułmanie i chrześcijanie.
Panie, spraw, by Dziewica Maria stała się wzorem dla naszego życia,
przykładem zawierzenia Twojemu Słowu i posłuszeństwa Twojej woli.
Boże, uczyń nas naczyniami Twojego miłosierdzia. Niech nasze serca będą tronem Twojej miłości.
Uczyń nas narzędziami Twojej woli, aby Twoje zamierzenia wypełniały się przez nas.
Boże kochający, litościwy, miłosierny, Który miłujesz wszystkich ludzi,
Ty udzieliłeś nam daru życia i powierzyłeś nam naszych braci i całe stworzenie.
Pomóż nam żyć wspólnie w pokoju i braterstwie, uwolnij nasze serca od nienawiści i pychy.
Boże Najwyższy, Wszechmogący, niech Twoja moc osłoni nas tak jak Marię,
abyśmy nie poddawali się w obliczu zwątpienia, strachu, fanatyzmu i hipokryzji,
lecz pozostali wiernymi świadkami naszej jedności.
Niech różnice między nami będą dla nas darem,
dzięki któremu możemy poznawać i rozumieć się lepiej, jak i wzajemnie ubogacać się duchowo.
Boże, Ty jesteś Początkiem i Końcem, Alfą i Omegą,
uczyń nas pokornymi jak Maria wobec Twojej nieskończonej mądrości.
Uwolnij nas od każdej formy fanatyzmu, od każdej chęci dominacji,
tak abyśmy ze wszystkich sił służyli naszym siostrom i braciom,
zwłaszcza tym najbardziej uciśnionym i odtrąconym.
Prosimy, pomóż nam wytrwać w wierności Tobie i  w miłości wzajemnej.
Amen