Różne są drogi, którymi Kościół ma prowadzić człowieka do Boga. I nie jest to tylko problem uzależnień geofizycznych, politycznych, społecznych czy w ogóle ludzkich. Abstrahując od nich – zobaczmy, jak Kościół we Francji stara się wykorzystać ważne wydarzenie o charakterze świeckim, mające miejsce w stolicy kraju, dla odciśnięcia śladów swej aktywności.
Francja – wiadomo – kraj mniejszości katolickiej, ale za to bardziej niż np. w Polsce inteligenckiej, tylko w 46% przyznaje się do katolicyzmu, praktykowanego zresztą nieregularnie. W 2022 r. wyświęcono tu nie więcej niż 122 księży. Jeden ksiądz obsługuje czasem pięć – sześć parafii, współtworząc nieraz tzw. „kościół w samochodzie” ze mszami św. na campingach czy w przydrożnych domostwach. Francja rozliczyła się jednak z nadużyciami seksualnymi duchownych i nawet pośmiertnie rzucany jest cień na tych, którzy już uniewinnić się nie mogą, bo umarli, np. na charyzmatycznego abbé Pierre’a (właściwe nazwisko Henri Grouès).
Jakie zatem doniosłe wydarzenie o charakterze świeckim dostarczyło Kościołowi w tym kraju okazji do takiego przedsięwzięcia? Chodzi o organizowane w Paryżu igrzyska olimpijskie. Kościół poprzedził je dwoma nabożeństwami, którym nadal wysoką rangę państwową. I nawiązując do idei starożytnych igrzysk olimpijskich podkreślił, że starożytni zawieszali na czas igrzysk wszelkie konflikty. A więc należałoby na czas igrzysk zawiesić Napoleońską (umocowaną prawnie w 1905 r.) koncepcję rozdzielności państwa od Kościoła. Zaznacza taką możliwość dziennikarz katolicki Aymeric Pourbaix (por. filmik). W dniu odprawienia mszy św. otwarcia igrzysk przedstawiciele państwa byli w kościele.
Splot zagadnień religijnych i politycznych zyskał oprawę wysoce kulturową, właściwą historii tego kraju. Msza św. otwarcia igrzysk olimpijskich odprawiona została na tydzień wcześniej, czyli 19 lipca przez abpa Paryża – Laurenta Ulricha w kościele św. Magdaleny, który stał się miejscem modlitwy olimpijczyków i turystów. Doniosłość tej mszy płynie nie tylko z faktu poprzedzenia przez nią ceremonii otwarcia – wprawdzie z tygodniowym wyprzedzeniem, ale ta rozpiętość czasowa oddaliła trochę od jej przeżycia szokujące dyskusje wokół układu choreograficznego ceremonii. Waga tej mszy tkwi przede wszystkim w tym, że przybyli na nią najwyżsi przedstawiciele władzy (prezydent czuwał nad krajem poza kościołem): ministrowie, politycy, ambasadorowie, pani mer Paryża, delegat papieski i inni. Wierzący modlili się we własnych językach, nieraz tłumaczonych. Modlono się także za kraje pozostające w stanie wojny: Ukrainę, Palestynę, Jemen.
Wagę tej uroczystości mszalnej podkreślały również fakty kulturowe: poza nawiązaniem do idei antycznej igrzysk mamy też piękną klasyczną, XVIII i XIX-wieczną architekturę kościoła św. Magdaleny, kościoła, w którym odbyły się msze św. żałobne przy pogrzebach Chopina i Mickiewicza. Następuje też ożywienie kultu jego patronki, opartego na legendzie o Marii Magdalenie, przybyłej do Prowansji z Betanii. Nie pominięto właściwej wielkim uroczystościom w mieście odwołania do opieki patronki Paryża – św. Genowefy. Myśl wykorzystania igrzysk olimpijskich do jednoczenia tego, co świeckie, fizyczne, cielesne, z tym, co duchowe, z wiarą, szukaniem w niej wsparcia dla człowieka, z ideą zawieszenia na czas igrzysk wszelkich konfliktów wyrażona została najpełniej w odczytanym przez abpa Ulricha orędziu papieskim.
Bezpośrednim dopełnieniem duchowej strony olimpiady było poprzedzające ceremonię otwarcia tylko o noc nabożeństwo dla olimpijczyków i wiernych, odprawione w bazylice katedralnej Saint-Denis. Tej, w której spoczywają prochy królów francuskich od VI wieku, ale której budowę rozpoczęto w 1136 r. i ukończono w XIII w. Tym razem zagrano na dwu nutach: metafizycznej i patriotycznej. Uroczystość prowadził wyznaczony przez papieża duchowy opiekun olimpijczyków – biskup pomocniczy Paryża oraz para ciemnoskórych młodych świeckich. Udział znakomitego chóru, tańczących dzieci oraz rozśpiewanych duchownych, uczestników olimpiady i wiernych ze świecami w ręku, w procesji z podskokami, podnosił entuzjazm i wzmacniał wiarę. Zawodnicy otrzymali od biskupa spore, kolorowe świece i błogosławieństwo biskupie.
Czy to podkreślenie przez Kościół roli duchowych sił w historii okaże się jej przemijającym, źle danym znakiem, czy zapowiedzią czegoś nowego, co będzie pieśnią przyszłości naszego aktualnego czasu?
Korzystałam:
Wikipedia
Program A. Pourbaix w CNEWS TV z dnia 19 lipca 2024 r. pt: «Messe d’ouverture de la trêve olympique» w cyklu En quête d’esprit.
Program KTO TV z 25 lipca 2024 r. pt. «Veillée de bénédiction des athlètes olympiques à la basilique-cathédrale de Saint-Denis».
Program KTO TV z 7 grudnia 2022 r. pt. «En voiture, Jésus!».
