Cele Kongresu

Poza bieżącą działalnością Zespół Organizacyjny spotkał się dwukrotnie na całodziennych obradach (w Porszewicach w czerwcu i w Łodzi w listopadzie 2021 roku). Staraliśmy się zebrać i przeanalizować wszystko to, o czym rozmawiano w Kongresie w poprzedzających nasze obrady miesiącach. Byli Państwo przecież aktywni na platformie MS Teams, podczas dziesiątków spotkań grup merytorycznych, pisząc artykuły, wypowiadając się w mediach. Wreszcie zaczęły powstawać raporty, które w znacznej mierze oddawały oczekiwania i poglądy większości z nas. Nie obyło się także bez kontrowersji i zdarzało się, że podczas spotkań i dyskusji ujawniały się poglądy, które były całkowicie niezgodne z zapatrywaniami większości. Albo takie, które ujawniały cele sprzeczne z ideą Kongresu, zapisaną w Deklaracji programowej Kongresu Katoliczek i Katolików. Postanowiliśmy zatem usystematyzować cele naszego ruchu.

A zatem głównym celem, który udało nam się z tych wszystkich prac wyłuskać, jest:

REFORMA KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO W DUCHU PONTYFIKATU PAPIEŻA FRANCISZKA

Oznacza on dokładną analizę nauczania, działań i przekazu, jakie kieruje do nas obecny papież. Chodzi z jednej strony o encykliki, podejmujące ważne kwestie kościelne, społeczne czy środowiskowe, homilie, gesty, rozmowy, aż po zwołany w tym roku Synod. Na tej podstawie udało się nam wymienić kilka cech, którymi charakteryzuje się papieskie nauczanie i tym samym, na których opiera się nasz nadrzędny cel.

Są to:

•             PODMIOTOWOŚĆ WSZYSTKICH OCHRZCZONYCH

W dyskursie pomiędzy nami a kościelnymi tradycjonalistami powstał wyraźny rozdźwięk, kto powinien mieć wpływ na kształt Kościoła. Podążamy w tej kwestii za papieżem Franciszkiem, który wskazuje na ogół ludzi ochrzczonych (nie tylko katolików). Tymczasem obecny Kościół w Polsce, a także bardzo aktywne w nim środowiska tradycjonalistyczne, starają się nas przekonać, że podmiotowość dotyczy wyłącznie aktywnych katolików i to takich, którzy spełniają często bardzo subiektywne kryteria – od moralnych, przez kulturowe, po silnie podatne na konformizm (dopasowane do poglądów hierarchii). W tym modelu reszta nie ma głosu. My się z tym kategorycznie nie zgadzamy.

•             WŁĄCZENIE NIEWYSŁUCHANYCH

W Kościele katolickim, a także na jego obrzeżach, jest wiele grup i środowisk, które zostały skrzywdzone, odrzucone albo zwyczajnie pozbawione głosu. Paradoksalnie obejmują one w tej chwili większość ludzi wierzących. Czas to zmienić. Dlatego celem Kongresu jest, idąc za wypowiedzią papieża Franciszka, cytowaną przez gościa Kongresu Mauricio Lopeza, umieszczenie peryferii w centrum Kościoła, a nie tylko ich zauważenie. Wiąże się to z wysłuchaniem i, co wydaje się jeszcze ważniejsze, wdrożeniem zmian, które z tego wysłuchania wynikają.

•             SYNODALNOŚĆ

Naszym celem jest wprowadzenie w życie synodalności, czyli sposobu życia i pracy Kościoła – Ludu Bożego jako wspólnoty, której wszyscy członkowie idą razem, gromadzą się wspólnie i biorą czynny udział w swojej misji ewangelizacyjnej. Nie chodzi o wytworzenie jakichś konkretnych dokumentów – nawet jeśli takie powstają, to nie mogą być one celem samym w sobie. Chodzi o rozpoczęcie wielkiej i niekończącej się debaty o Kościele, naszych marzeniach, proroctwach i wizjach.

•             POWSZECHNOŚĆ

Każdy człowiek jest zaproszony. Nie liczy się dla nas płeć, wiek, status społeczny czy majątkowy, orientacja seksualna, wykształcenie czy pochodzenie etniczne. Ani poziom dotychczasowego zaangażowania w życie Kościoła. Liczy się to, co każdy z nas może dać wspólnocie i co ona może zmienić w naszym życiu. Dlatego Kongres nie przestanie być otwarty na wszystkich ludzi – także tych odrzuconych przez dotychczasowy model Kościoła klerykalnego i zamkniętego.

•             KOLEGIALNOŚĆ

Pojęcie to najczęściej używane jest w kontekście wyrażenia wspólnoty i sprawowania władzy przez biskupów. Uważamy, że należy zwiększyć rolę świeckich i tak zwanych „zwykłych” sióstr i księży w działaniach Kościoła i w decydowaniu o kościelnych sprawach. Chcemy, aby kolegialnie wspierali oni swoich duszpasterzy. Nie chodzi o odbieranie władzy biskupom czy proboszczom. Konieczne są jednak faktyczne konsultacje i możliwość wpływania przez lud na ich decyzje.

Narzędzia do realizacji celów

Aby móc skutecznie realizować powyższe cele, Kongres powinien uruchomić procesy na wielu polach kościelnej i społecznej aktywności. Są to między innymi:

•             Angażowanie świeckich w procesy decyzyjne w parafiach i diecezjach – w ramach działalności struktur regionalnych Kongresu

Kongres działa nie tylko w Internecie, lecz także poprzez budowę swoich lokalnych struktur. Staramy się być obecni w całej Polsce, wszędzie tam, gdzie możliwe jest realizowanie naszych celów. Przekonujemy napotkanych ludzi, by włączyli się w działania w swoich parafiach i diecezjach, aby wymagali od swoich proboszczów i biskupów synodalnego podejścia do Kościoła.

•             Przygotowanie wierzących do udziału w Synodzie

Kongres uruchomił na swojej platformie Panel konsultacji synodalnych. Prowadzimy szkolenia on-line dla parafii i osób indywidualnych, jeździmy po kraju, tłumacząc, w jaki sposób można się w Synod zaangażować i dlaczego jest to aż tak ważne.

•             Upowszechnianie idei synodalności w świadomości wiernych

Obserwujemy bierność świeckich w Polsce, która nie jest ich winą, a wynika z dostosowania się do panującego od dziesięcioleci modelu władzy w Kościele. Klerykalizm zmusza do ślepej wierności i poddaństwa, jednocześnie niszcząc oddolną inicjatywę. Rozbudzenie świadomości wiernych jest naszym celem.

•             Podejmowanie działań w istotnych sprawach zakłócających ład społeczny

Ludzie wierzący oczekują, że nasza aktywność zmieni wizerunek Kościoła biernego, wycofanego, dbającego jedynie o własne interesy i tzw. „święty spokój”. Zamierzamy brać aktywny udział w debacie publicznej, przede wszystkim poprzez obronę słabszych. Stąd tak mocne zaangażowanie ludzi Kongresu w przeciwdziałanie kryzysowi na granicy, a także choćby list w obronie szykanowanego przez KUL ks. prof. Alfreda Wierzbickiego.

•             Konsolidowanie środowisk sprzyjających reformie Kościoła Rzymskokatolickiego

W pojedynkę nic nie zdziałamy. Razem możemy wszystko. Dlatego postanowiliśmy połączyć nasze siły ze wszystkimi środowiskami, które odnajdują z nami wspólnotę celów. Rozmawiamy i współpracujemy z Klubami Tygodnika Powszechnego, Wiarą i Tęczą, Więzią, Teklą, Wiarą i Społeczeństwem, Wiarą i Myślą, redakcją misyjne.pl. Jesteśmy otwarci na kolejne środowiska.

•             Rozpowszechnianie światowego dyskursu wewnątrz Kościoła

Kościół w Polsce nie może stale być oblężoną twierdzą, bez łączności z Kościołem powszechnym i bez świadomości bieżących trendów. Dlatego też zadaniem Kongresu jest odnajdywanie istotnych elementów i procesów w życiu Kościoła na świecie i przybliżanie ich wierzącym w Polsce. Na naszej stronie regularnie pojawiają się felietony na temat tego, co dzieje się poza Polską.

•             Dialog z hierarchią

Od początku istnienia Kongresu staramy się prowadzić dialog z biskupami. Nie jest to proste, gdyż czasem spotykamy się z nieufnością drugiej strony. Wierzymy jednak, że zmiana myślenia hierarchów, konieczna do naprawy Kościoła w duchu pontyfikatu papieża Franciszka, jest możliwa.